Hoe zit dat nu juist? Hoe verhouden techniek en vormgeving zich tot elkaar?  Ik zit wat luidop te denken, stellingen te poneren. Niet om het grote gelijk te verkondigen, maar om discussie op gang te brengen.

Oké daar gaan we:

Zonder techniek, geen vormgeving.

Ik hoor de houtdraaier luidop denken: “Ik heb al mijn aandacht nodig om de nodige technieken onder de knie te krijgen! Laat staan dat ik met vormgeving bezig kan zijn”

Iedere houtdraaier zal je zeggen dat je best begint bij het aanleren van de basistechnieken.

Je bent nooit klaar met het aanleren van de draaitechnieken. Je kunt je hierin steeds verder bekwamen. Ik ga ervan uit dat we de draaitechnieken moeten blijven verfijnen. Een oneindig proces dat nooit voltooid zal zijn en dat maakt het ook zo boeiend 

Aanvankelijk heb je vaak geen benul van wat je eigen stijl zou kunnen zijn. Je hebt technische vaardigheden nodig om die eigen stijl te ontdekken.

Techniek helpt je om bewuster te worden van wat je wil uitdrukken en om te beheersen wat je doet. Om het “in de hand, en in het hoofd te hebben”.

Techniek is dus van belang. Echter, Hoe zit het met de vormgeving?
Richard Raffan  in zijn boek “ The Art of Turned Bowls” ziet het de laatste jaren meer gebeuren: onder houtdraaiers is er meer aandacht voor techniek, dan voor vormgeving.

Een goede techniek betekent nog geen goede vorm.

Hoe vaardig je ook geworden bent, welke technieken je ook toepast, de basisvorm van het draaiwerk zal zichtbaar, voelbaar zijn.

Ook als je boort, snijdt, brandt, altijd zal er een basisvorm naar voren komen.

Die basisvorm geeft uiteindelijk de uitstraling aan het draaiwerk.

De basisvorm bepaalt uiteindelijk of het draaiwerk boeiend is.

Je kan dus technisch perfect draaien, dit is geen garantie voor een interessant draaiwerk.

Het is dus nodig om bij het draaien, aandacht te blijven houden voor de basisvorm (ook al kan je aanvankelijk niet uitleggen wat die precies inhoudt.)
Enkel aandacht voor de techniek doodt de creativiteit

Zoals gezegd, je moet je steeds verder in de techniek bekwamen.

En iedere draaier die hiermee bezig is, zal op een bepaald moment ervaren: “ik draai in een rondje, ik pas altijd de zuurgeleerde technieken toe, en toch mis ik “iets”.

Ik probeer telkens nieuwe technische hoogstandjes, maar er moet nog “iets bij”,” iets van mezelf”

Na zoveel inspanning om technisch beter te worden, riskeer je “vast te raken “op gebaande wegen te blijven. En dan kom je steeds bij dezelfde resultaten uit.

Het draaiwerk wordt pas echt “van jezelf”, als je die gebaande wegen durft te verlaten.

Soms pakt dat goed uit, soms minder. Durf te experimenteren, durf fouten te maken.

Durf verder te zoeken wat je eigen stijl is.

Vormgeving is iets persoonlijks

Sommigen beweren dat vormgeving iets individueel en persoonlijk is. Dat je daar geen algemene afspraken kan over maken.
Een paar jaar geleden mocht ik te Zutphen en te Vechten nagaan of dit klopt. Ik liet de bezoekers verschillende hielen onder een kom proberen. Wat bleek: 80 % koos dezelfde hiel!!

Vormgeving is dus niet enkel persoonlijk; het beantwoordt ook aan een aantal wetmatigheden (zoals De Gulden Snede)
Vormgeving is dus een combinatie van: het toepassen van algemeen ondervonden wetmatigheden en “een eigen toets”. Raffan bevestigd dat er geen duidelijke wetmatigheden zijn om die verhouding vast te leggen.  Dat is steeds opnieuw proberen en verkennen.Na heel  wat draaiwerk kom je stilaan tot een eigen aantrekkelijke stijl. 

De schoonheid van een draaiwerk wordt bepaald door het samenspel van de verschillende elementen van het draaiwerk Vorm heeft te maken met het samenspel en de verhouding tussen de verschillende elementen van het draaiwerk: de buitenwand, de binnenwand, de voet, de rand, …

Al die elementen spannen samen om het draaiwerk uitstraling te geven. Het is dus een hele uitdaging om de verschillende elementen met elkaar “in spanning” te brengen. Dat is niet eenvoudig, maar het is tegelijk een “neverending story”, een boeiend avontuur. De schoonheid van een draaiwerk wordt bepaald door het samenspel van techniek en vormgeving. Techniek en vormgeving zijn tweelingen. De ene kan niet zonder de andere.

Enkel aandacht geven aan de draaitechniek kan op de lange duur ontgoochelend zijn: dan lijkt het alsof je na veel moeite een berg beklommen hebt (techniek) en dat je op een paar meters van de top (vormgeving) je tocht afbreekt. Dat zou doodjammer zijn!!! 

Ten slotte:

• Heb je na het lezen het gevoel: “ik heb niets nieuws gelezen!”
  Oké, dan daag ik je uit om het ook toe te passen
• Ben je met een aantal stellingen niet akkoord:
  Ook dik oké, laat maar horen (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.)
• Ben ik zaken vergeten, of heb ik een aantal dingen onderbelicht, vul aan en verbeter mij
  Misschien lukt het ooit: van ons ambacht een kunstambacht maken!!

Mark Bode